Samobójstwo nastolatka – ekspertyza psychologa sądowego i to, gdzie szuka śladów

Samobójcza śmierć nastolatka jest jednym z najbardziej szokujących, a zarazem tragicznych i traumatycznych zdarzeń. W takiej sytuacji odpowiedzi na wiele pojawiających się pytań szuka rodzina i przedstawiciele wymiaru sprawiedliwości. Nierzadko w te działania angażowany jest również biegły psycholog sądowy, który pomaga wykluczyć lub wskazać przesłanki udziału osób trzecich. Jego ekspertyza pozwala też przybliżyć motywy śmierci samobójczej.

Przeczytaj także: Myśli samobójcze – jak rozpoznać sygnały ostrzegawcze? >>

Ekspertyza psychologa i autopsja psychologiczna

Biegli psychologowie sądowi przygotowują ekspertyzę, która pomaga wyjaśnić okoliczności zdarzenia. Nie jest to jednak dokument orzekający o winie konkretnych osób, a jedynie wskazujący na ewentualny udział innych osób. Psycholog dokonuje autopsji psychologicznej, w której stara się odtworzyć sylwetkę zmarłego nastolatka. Pozwala ona określić czynniki ryzyka popełnienia samobójstwa. Celem takiej opinii psychologa jest też pokazanie, jaką rolę mogły odegrać różne czynniki sytuacyjne, wewnętrzne lub zewnętrzne.

Gdzie szukać śladów samobójstwa nastolatka?

Działania psychologa oparte są na teorii, że każdy z nas pozostawia po sobie pewne ślady, które mogą dać obraz sytuacji. Nawet wtedy, gdy nie można już ich namacalnie skonfrontować z daną osobą. Gdzie w takim razie można znaleźć te ślady? Należy zacząć od przeanalizowania aktów sprawy, a następnie określić z kim przeprowadzić pogłębione wywiady oraz gdzie mogą znajdować się ważne wskazówki.

Wywiady przeprowadza się najczęściej z: rodzicami i innymi członkami rodziny, pedagogami, nauczycielami, księżmi, trenerami, przyjaciółmi, kolegami czy znajomymi. Pozwalają one przybliżyć stan zdrowia fizycznego i psychicznego oraz funkcjonowania procesów poznawczych zmarłego nastolatka. Warto przyjrzeć się również zdjęciom, świadectwom, dyplomom czy książeczce zdrowia. Niezwykle istotne są też wytwory osobiste zmarłego takie, jak: zapiski w zeszytach szkolnych, listy, pamiętniki a nawet rysunki. Ważnym źródłem informacji jest też zawartość komputera oraz telefonu. Można sprawdzić tam, z kim komunikował się zmarły, jakie wiadomości dostawał, na jakich forach się udzielał lub jakich informacji poszukiwał w sieci. Bardzo ważny jest także list pożegnalny, jeśli zmarła osoba pozostawiła taki dokument.

Analiza skupia się szczególnie na okresie przed śmiercią i okolicznościach zdarzenia

Psycholog odtwarzający sylwetkę zmarłego nastolatka zwraca szczególną uwagę na ostatni okres przed śmiercią, aby dostrzec przeważający wpływ konkretnych czynników na jego decyzję. Przydatna może okazać się też koncepcja syndromu przedsamobójczego Ringela, wg której samobójstwo poprzedzają pewne objawy (np. uczucie lęku, osadzenia, depresja, zmiana systemu wartości, mniejsze znaczenie dotychczasowych relacji społecznych).

Ostatecznie psycholog dokonuje też dokładnej analizy okoliczności śmierci. Pozwala ona określić m.in. to czy zdarzenie zostało skrupulatnie zaplanowane, czy było impulsywne, czy i jak sprawca przygotował narzędzia i środki do samobójstwa, a także czy dopuszczał możliwość uratowania, czy uniemożliwił innym przeszkodzenie w samobójstwie.

Ekspertyza ta pozwala ustalić lub wykluczyć motyw samobójczy oraz wskazać osoby, które mogły w jakiś sposób przyczynić się do tej tragicznej decyzji.

Przeczytaj inne publikacje o tematyce psychologicznej >>


Źródło:

Jaśkiewicz-Obydzińska, T., & Wach, E. (2018). Psychologiczna ekspertyza sądowa w sprawach dotyczących samobójstwa dzieci i nastolatków. Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 17(3), 75-85.

.

Przeczytaj także

Inne artykuły

Nie tylko wysoki iloraz inteligencji wpływa na powodzenie w...

Dlaczego niektórzy sprawniej radzą sobie w szkole, łatwiej odnoszą sukcesy i lepiej odnajdują się w środowisku rówieśników?

Angielski online z AllRight, czyli Julka zaczyna swoją przygodę

Znajomość języka angielskiego zdecydowanie ułatwia funkcjonowanie w dzisiejszym świecie. Obecnie jest to jedna z podstawowych umiejętności każdego z nas. Jak w takim razie zachęcić dziecko do tego, aby chciało rozwijać swoje kompetencje? Jedną z najlepszych metod jest oczywiście nauka przez zabawę!

Myśli samobójcze – jak rozpoznać sygnały ostrzegawcze?

Nie każda osoba, która ma myśli samobójcze podzieli się z nami swoim stanem. Co w takim razie powinno nas zaniepokoić? Jak rozpoznać sygnały ostrzegawcze?

DDD i DDA – co to znaczy?

DDD i DDA to skróty, które często pojawiają się w mediach, podczas rozmów ze znajomymi czy na spotkaniach z terapeutą. Chodzi tu o Dorosłe Dzieci z Rodzin Dysfunkcyjnych oraz Dorosłe Dzieci Alkoholików, czyli osoby dorastające w specyficznym, zaburzonym środowisku.

Alkoholizm – objawy, przyczyny i fazy alkoholizmu

Choroba alkoholowa, uzależnienie od alkoholu, alkoholizm. Bez względu na to, jak nazwiemy ten problem, jego istotą jest utrata kontroli nad ilością spożywanego alkoholu.

Fazy alkoholizmu – jak zachowuje się uzależniony od alkoholu?

Nikt nie staje się alkoholikiem z dnia na dzień, nie każda faza tego procesu jest też taka sama. Jakie zatem fazy alkoholizmu można wyróżnić? Posłużę się najczęściej stosowaną, 4-stopniową skalą, która obrazuje fazy alkoholizmu wg Jellinka.

Komentarze

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj